Kind met het badwater weggooien

Door Jan Dirk van Abshoven

‘Men moet niet het kind met het badwater weggooien.’ Dat heb ik lange tijd een erg rare uitdrukking gevonden. Zoiets is toch volstrekt irreëel, dacht ik! Dat doet niemand. Maar de uitdrukking leeft voort, omdat mensen nu eenmaal geneigd zijn zich te focussen op het goede van hun intenties, en daarbij heel gemakkelijk de negatieve gevolgen over het hoofd zien.

Ouders zitten – dat mogen we aannemen – vol met goede intenties, en daar is ook niets mis mee. Maar wij moeten ons als ouders, met Johan Cruijff realiseren dat ‘elk voordeel z’n nadeel heb’. Door onze beste bedoelingen, onder andere waar het de bescherming tegen gevaar betreft, verliezen we iets anders uit het oog.

Neem eens een risico

Met het vermijden – of erger, uitbannen – van risico’s, onthouden we onze kinderen de mogelijkheid om te leren omgaan met risico’s. Hoe schat je ze in? Wat kan er mis gaan? Hoe erg is dat? Hoe ga je om met tegenslagen? En ik denk nog wel het belangrijkst: wat levert het op? Voor nu en voor later?

Ik kreeg een tijdje terug te horen dat ik bekend stond als de vader ‘die zijn kind uit de boom liet vallen’. Ik zie dat maar als een geuzentitel… Liever heette ik ‘die vader die zijn zoon zelfvertrouwen gaf.’ Want kinderen krijgen zelfvertrouwen door al op jonge leeftijd risico’s te (mogen) nemen, en te merken dat ze die aankunnen en dat zij daarin door hun ouders worden vertrouwd.


De Amerikaanse schrijfster Lenore Skenazy heet al een jaar of vier ‘The Worlds Worst Mom’ na een column waarin zij beschreef dat zij had besloten haar negenjarige zoon voortaan alleen met de metro van New York naar huis te laten gaan. Het was de start voor haar campagne (incl blog en boek) voor ‘Free range kids’. Veel negatieve reacties natuurlijk, kindermishandeling vonden sommigen het. Wat als er wat zou gebeuren!


Maar dat is ’t hem nu juist met risico’s. Als de kans relatief klein is dat er iets mis gaat, dan is de kans groot dat je kind er uiteindelijk schade van oploopt in zijn ontwikkeling als je ook deze probeert te vermijden. En andersom: als je je kind juist vertrouwt dat hij goed zal omgaan met de geboden risico’s, dan zal dat zijn zelfbeeld positief beïnvloeden.

Mijn zoon wordt binnenkort ook negen. Ik ben alvast begonnen hem er alleen op uit te sturen naar de supermarkt, 500 meter op de fiets en terug. Met steeds moeilijker boodschappenlijstjes. Voor hem appeltje-eitje. Ik knijp hem nog een beetje. Maar ik weet dat ik er aan moet geloven. Al vrees ik dat hij sneller leert (om te gaan met risico’s) dan ik (leer los te laten).

Soebar.nl, oktober 2012