Wél de kool en de geit sparen

Door Jan Dirk van Abshoven


‘Dat gaat niet. Je kunt niet alles hebben’. Of zoals de Rolling Stones het zongen: ‘You can’t always get what you want.’ Kinderen willen vaak zoveel en dat conflicteert nogal eens met je eigen wensen of plannen. Jij wilt bijvoorbeeld zondag naar oma, maar je kind wil thuis blijven. Dat kan niet allebei. Je zou willen roepen: ‘Hoor ‘s, we kunnen niet de kool én de geit sparen.’
Maar dat is raar, want zo was het oorspronkelijke Frans raadseltje niet bedoeld waar deze uitdrukking – de kool en de geit sparen – op gebaseerd is:

Je hebt een wolf, een geit en een kool. Je dient ze met een boot een rivier over te steken, maar je kunt telkens maar één van de drie naar de andere kant meenemen. Hoe doe je dat zonder dat de wolf de geit eet of de geit de kool?

De gedachte achter de uitdrukking is juist dat het wel degelijk mogelijk is om alle belangen veilig te stellen. Zónder verliezers. En voor het raadsel is ook echt een oplossing, ook al ligt die niet meteen voor de hand. Als je even je best doet vind je hem wel. (En als het niet lukt, dan biedt Google uitkomst…)

Conflicten oplossen zonder verliezers

Als je iets verder kijkt, iets meer je best doet, kun je een conflict oplossen zonder verliezers. Bij het conflict met het bezoek aan oma kun je je voorstellen dat je onderliggende behoefte als ouder is om oma te laten zien hoe mooi/knap/voorbeeldig kleinkind je hebt voortgebracht. Wat het kind betreft kan de onderliggende behoefte zijn om met een vriendje te spelen. De onderliggende behoeftes kennende kun je gemakkelijk alternatieven bedenken. Bijvoorbeeld een iPad vol foto’s meenemen en je kind bij een vriendje achterlaten. Of een vriendje en extra speelgoed meenemen naar oma.

Toch wordt de clou van dit oude raadseltje vaak omgedraaid: “Je kunt niet de kool én de geit sparen”. Ouders willen hiermee aan te tonen dat er bij een conflict géén twee winnaars uit de bus kunnen rollen. Is het alleen uit luiheid? Toegegeven, het kost wel wat tijd om een alternatieve oplossing te vinden die alle partijen tevreden stelt. Net als met het raadsel. Of kijkt de winnaar niet verder dan zijn neus lang is?

Als je opkomt voor de belangen van beiden, geef je niet je eigen wens of behoefte op – waarom zou dat? Je geeft wel de keuze op dat een van jullie – ouder of kind – het onderspit moet delven en als verliezer met onvervulde behoeftes en wrok naar de ander zal achterblijven. Met het opkomen voor beider behoeften bij een conflict investeer je in de ouder-kind relatie, en daarmee voorkom je ook nieuwe, en – vaak ook – heftiger conflicten.

Het nummer van de Stones uit 1968 hield ook niet op bij ‘You can’t always get what you want‘, maar ging door met… ‘but if you try sometimes, you just might find, you get what you need.’ Mooi hè?

Soebar.nl, mei 2012